
Yapay Zeka Her Şeyi Yapabiliyor, Peki Ben ? - Teknoloji Çağında Yetersizlik Hissine Psikolojik Bir Bakış
🎯 Giriş
Yapay zeka artık şiir yazıyor, müzik besteliyor, kod yazıyor ve sınavlara bile giriyor.
Hal böyleyken birçok genç kendine şu soruyu soruyor:
"Ben artık ne işe yarıyorum?"
Bu düşünce yalnızca teknik bir korkudan değil, derin bir yetersizlik hissinden kaynaklanıyor.
Bu yazıda, yapay zekayla büyüyen bir dünyada birey olmanın psikolojik zorluklarını ele alıyor ve bu kaygıyla nasıl başa çıkılabileceğini inceliyoruz.
🧠 1. “Her Şeyi O Yapıyorsa, Benim Yerim Nerede?”
Bir zamanlar sadece insanlara ait olan yaratıcı beceriler artık yapay zekâya da ait.
Bu durum özellikle 18–25 yaş arası gençlerde benlik değeri, mesleki kimlik ve gelecek inancı üzerinde derin etki bırakıyor.
👉 Psikolog yorumu:
Yapay zeka bir araçtır, kimliğinin değil. Ama zihnin bunu "tehdit" olarak algıladığında değersizlik hissi doğar.
❓ 2. Yetersizlik Hissi Nereden Geliyor?
Yetersizlik duygusu genellikle şu düşüncelerle başlar:
-
“Ben bunları öğrenemem.”
-
“Herkes benden önde.”
-
“Benim katkım değersiz artık.”
Bu düşünceler yalnızca teknolojiyle ilgili değildir.
Kökünde karşılaştırma, değersizlik inancı ve belirsizlik korkusu vardır.
👉 Psikolog önerisi:
Bu düşünceler geldiğinde kendine şu 2 soruyu sor:
-
Gerçekten mi öğrenemem, yoksa henüz denemedim mi?
-
Kime göre gerideyim ve bu karşılaştırma adil mi?
🚧 3. Geleceği Kovalarken Anda Kaybolmak
Yapay zeka dünyasında rekabet sert. Herkes daha hızlı, daha bilgili, daha donanımlı olmak istiyor.
Ama bu yarışta zihinsel tükenme ve kişisel doyumsuzluk yaygınlaşıyor.
👉 Psikolog önerisi:
-
Günde 1 saat "hedefsiz öğrenme" molası ver.
-
Yalnızca merak ettiğin bir şeyi, performans baskısı olmadan araştır.
Bu, özgün ilgi alanlarını tekrar keşfetmene yardımcı olur.
🔁 4. Kendini Tanımak, AI'ya Rakip Olmak Değil
Yapay zeka; hızda, veride, tekrar eden işlerde senden daha iyi olabilir.
Ama o anlamlandıramaz, empati kuramaz, seni sen yapan şeyi hissedemez.
Senin gücün “insan” oluşunda.
👉 Psikolog önerisi:
Kendine şu soruları düzenli sor:
-
“Ben neye anlam veriyorum?”
-
“Beni ben yapan değerler neler?”
Bu sorular seni kendi merkezine çeker. AI değil, senin iç dünyan rotanı belirler.
💬 5. Gelecek Belirsizse, Rehberin İçgörün Olsun
Geleceğin meslekleri, becerileri ve düzeni değişiyor. Ama bu değişim, kontrol edemeyeceğin değil, uyum sağlayabileceğin bir süreçtir.
Psikolojik esneklik, bu süreci yönetmende en büyük gücündür.
👉 Psikolog önerisi:
-
Duygularını bastırma, isim ver.
-
“Korkuyorum, çünkü bilmediğim bir dünyaya giriyorum” diyebildiğinde, o korku seni yönetemez.
-
Gerekirse profesyonel destek al. Bu çağda psikolojik rehberlik, teknolojik beceriler kadar değerlidir.