Neden Her Şeyi Erteliyorum? – Erteleme Davranışının Psikolojisi

1. Erteleme Tembellik Değildir

En sık yapılan hata: kendini “tembel” olarak etiketlemek.

📌 Gerçek şu ki: Erteleme, çoğunlukla zihinsel ve duygusal bir yükten kaçma mekanizmasıdır.
Yani yapmak istemediğin şey değil, yüzleşmek istemediğin duygu sana ağır gelir:

Başarısız olma korkusu
Yetersiz hissetme
“Ya iyi olmazsa?” düşüncesi
Sürekli mükemmel yapma baskısı

Bu durumda zihin kendini korumak için “daha sonra yaparım” der. Çünkü risk o anda ortadan kalkar.

2. Ertelemenin Psikolojik Nedenleri

🎯 1. Mükemmeliyetçilik

“Ya tam yapamazsam?” korkusu, başlamayı erteler.
“Kusurlu olacaksa hiç olmasın” düşüncesi çok yaygındır.

😰 2. Kaygı Bozuklukları ve Aşırı Sorumluluk Hissi

Zihin işin sonucunu abartır, en kötü senaryoyu üretir: “Yetiştiremem”, “Yapamam.”
Bu kaygı, eyleme geçmek yerine kaçma davranışı üretir.

🧠 3. Dürtüsel Beyin (Anlık Haz Arayışı)

Zihnin zor ve soyut işlerdense, hızlı ödüllerle (YouTube, Instagram, TikTok) ilgilenmek istemesi doğaldır.
Bu ertelemeyi tetikler, dopamin alışkanlığı oluşur.

📉 4. Özsaygı Sorunları

Kendine güvenin azsa, zaten başaramayacağına inanırsın.
Bu inanç başlamamanın bahanesine dönüşür.

3. Psikologdan Tavsiyeler: Erteleme Döngüsünü Nasıl Kırarsın?

✅ 1. “Başlamak için hazır hissetmeyi” bekleme

Hazır hissetmek gelmez. Başlamak, hazır hissetmenin ta kendisidir.

✅ 2. Mikro adımlara böl

“Soru çöz” yerine → “5 dakika süre tutup 2 soru çöz”
“Mail yaz” yerine → “Giriş cümlesini yaz”
Zihne küçük hedefler büyük gelir.

✅ 3. Zamansal netlik oluştur

“Akşam yaparım” → Hayır.
“Saat 19:00’da 20 dakika çalışacağım” → Evet.
Zihin belirsizlikten korkar. Net saat = daha az direnç.

✅ 4. Öz-şefkat geliştir

Ertelediğin zaman kendine “yetersizim” deme.

“Bugün yapamadım ama bu beni değersiz yapmaz. Yarın tekrar deneyeceğim.”
Bu yaklaşım, tekrar deneme cesareti verir.

✅ 5. Kendini değil, davranışı sorgula

“Ben neden böyleyim?” yerine
“Şu anda bu iş bana neden zor geliyor?”
sorusu daha yapıcıdır.

4. Zihin Kendini Sabote Ettiğinde Ne Yapmalı?

“Beni bu görevde zorlayan ne?” diye sor.
Zihnini sürekli meşgul eden şeyler varsa, önce onları yaz. (Duygu defteri, farkındalık tekniği)
Mükemmel olmaya çalışmak yerine, sadece bitirmeye odaklan.

📌 Psikolog Yorumu:
Erteleme yüzünden kendini değersiz hissetmek, seni daha da pasif hale getirir. Bu kısır döngüyü fark etmek ve kendine nazikçe ama kararlı bir dil kullanmak, değişimin anahtarıdır.

5. Sonuç: Erteleme = Korunma Mekanizması

Ertelemek bir kişilik özelliği değil, geçici bir zihinsel savunmadır.
Bunu fark ettiğinde, kendini suçlamadan çözüm üretmeye başlarsın.

🧠 Zihnin seni korumaya çalışıyor. Ona savaş açmak yerine, nedenini anlamaya çalış.
Çünkü fark eden kişi, değiştirme gücünü de eline alır.